Anna Muilwijk is een-op-een taalcoach bij Bibliotheek AanZet
'Doelen voor over vijf jaar ofzo, die stel ik niet. Ik zie wel waar het leven me brengt', zegt Anna Muilwijk (51) laconiek. Ze volgde een opleiding in de civiele techniek en werkt fulltime als Kwaliteit-, Arbo - en Milieuadviseur bij een aannemer, is vanaf haar jeugd betrokken bij de scouting, en sinds 2020 vrijwillig een-op-een taalcoach. 'De diversiteit in de dingen die ik doe, maakt het leven leuk, dat geldt zowel voor mijn betaalde - als vrijwilligerswerk. Als taalcoach ontmoet ik mensen met ieder een heel verschillende achtergrond, een eigen verhaal en eigen doel waarvoor ze het Nederlands willen gebruiken. Ik leer daardoor ook veel over allerlei culturen. Dat maakt het interessant, anders wordt je leven zo eenzijdig.'
Haar eigen baan inspireerde Anna om taalmaatje te worden
Anna is opgevoed met het idee dat ‘als je het goed hebt je ook verplicht bent iets terug te geven aan de samenleving’, legt ze uit: 'Je capaciteit benutten en inzetten, zonder dat het jezelf iets moet opleveren. Die paar mensen die ik help met Nederlands spreken, zodat ze een baan krijgen die beter bij ze past, dat is dan mijn bijdrage.' Ze werd hiertoe door haar eigen baan geïnspireerd, vertelt ze: 'In aanbestedingen gaat het om een economisch meest voordelige inschrijving. Onderdeel daarvan is mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleiden naar een betaalde baan. Ook mensen met een taalachterstand horen daarbij. Dat spreekt onze opdrachtgevers aan, en bracht mij op dit idee.' Toen haar kinderen klein waren kwam er een Franstalige au pair in huis. 'Achteraf gezien was dat mijn eerste kennismaking met het fenomeen taalmaatje', glimlacht Anna.
Krant in gemakkelijke taal
De bibliotheek zorgt ervoor dat de taalcoaches goed voorbereid aan de slag kunnen, vertelt Anna. 'Je krijgt een cursus en kunt daarna altijd met vragen bij de gecertificeerde docenten terecht. Verder zijn er voortgangsgesprekken, vrijwilligers- en personeelsbijeenkomsten. Met Sinterklaas en Kerst wordt er iets gezelligs georganiseerd, wel altijd taal-gerelateerd.' Voor oefenmateriaal zit je in de bibliotheek natuurlijk meteen goed, vervolgt ze. 'Je kunt bijvoorbeeld een maandelijkse krant in gemakkelijke taal gebruiken.' Door het informatiepunt van de bibliotheek worden taalmaatje - en coach zorgvuldig gekoppeld, rekening houdend met opleiding en leeftijd. Voor een maand of zes trekt de taalcoach minimaal een uurtje per week op met dezelfde persoon. Anna spreekt met haar taalmaatje af wanneer ze elkaar zien en voor hoe lang. Aan het eind van zo’n traject is er een evaluatiemoment, gevolgd door een paar maanden rust, voordat je met een volgende kandidaat verder gaat.
Werkwoordsvormen en vervoegingen
Een mevrouw uit Georgië met een baan in de juridische dienstverlening was Anna’s eerste taalmaatje. 'Zij sprak wel Nederlands, maar langzaam, en wilde graag zelfverzekerder worden.' Daarna hielp Anna een van de docenten bij groepsles aan Oekraïners. ,,De Oekraïners kennen geen lidwoorden, en sterke werkwoorden zijn ook lastig voor ze. Dat is wel interessant, want omdat Nederlands je moedertaal is, denk je daar nauwelijks over na.' Ze heeft ook opgetrokken met een Syrische die een MBO-intredetoets moest doen. 'Zij had moeite met rekenen en tekstsommen, terwijl ik dat erg leuk vind.' Anna kwam bij haar aan huis, zodat het zesjarige zusje meteen mee kon oefenen. 'Soms heb je dus interactie met het hele gezin.' Op dit moment begeleidt ze een Italiaan die voor een buitenlands bedrijf werkt en daardoor weinig Nederlands oefent. 'Hij wil zijn Nederlands naar een hoger niveau tillen. We zijn nu bezig met werkwoordsvormen en vervoegingen.' De lessen zijn vraaggestuurd; dat betekent dat het taalmaatje aan kan geven waar die het over wil hebben, zoals een Nederlandse gewoonte of het verschil tussen spreek- en formele schrijftaal, zegt Anna. 'Het geeft voldoening als ik merk dat ze door mijn toedoen een officieel document beter begrijpen.'
Rode draad
Anna vertelt helder over wat haar beweegt en hoe ze haar leven daar op inricht. Haar volle leven vraagt om een efficiënte omgang met tijd. 'Mijn vaktechnische slogan pas ik ook toe op mijn persoonlijk leven: altijd streven naar verbetering. Daarom combineer ik vaak dingen.' De alleenstaande moeder van een sociologie studerende dochter in Nijmegen en een zoon die dit jaar eindexamen doet, leest graag en doet een paar uur per week aan yoga. Ze woont in een zelf ontworpen woonark; een zogenaamde ‘kangoeroe-ark’, want haar moeder verblijft in een apart gedeelte. 'Dan kan ik zo nodig gemakkelijker mantelzorg verlenen', legt Anna uit. Bij een gezellig rommelige werkplek aan de keukenbar liggen stápels boeken en de krant. De lichte, ruime woonkamer met eet- en loungehoek heeft vrij uitzicht op het Merwedekanaal. Er heerst hier rust. En de bewoonster straalt die ook uit. Best bijzonder, gezien het drukke leven dat ze leidt. Water is de rode draad in haar leven. 'Ik vind water fantastisch, daar kom ik echt tot rust.; Haar opa was riviervisser en kwam later in de grond- en zandwinning terecht. 'Deze plek is al eenenvijftig jaar in de familie. Mijn grootouders hebben de ligplaats in erfpacht gekregen toen ze niet meer met de baggermolen mee trokken, en het voelt hier heel vertrouwd. Naast de ark heb ik een vlotje liggen en m’n sup, dus ik kan zó de Linge of het kanaal op als ik dat wil.'
Meer informatie: www.hetinformatiepunt.nl
Geschreven door Levien Vermeer in opdracht van Vrijwilligerssteunpunt Gorinchem.
